Το musk είναι εξαιρετικά δημοφιλές στην αρωματοποιία. Δίνει μία γλυκιά νότα και αίσθηση κομψότητας στο άρωμα ενώ ταυτόχρονα του χαρίζει διάρκεια. Όμως πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι αυτή η ουσία προέρχεται από ένα υπέροχο άγριο ζώο;
Τα ελάφια Musk (Moschus spp.) είναι μικρά, μοναχικά ζώα που ζουν κυρίως σε ορεινά δάση της Ασίας. Η ουσία παράγεται από έναν αδένα των ενήλικων αρσενικών, πιθανόν για να ελκύουν τα θηλυκά. Τα ελάφια αυτά δεν έχουν κέρατα. Παρόλο που ο αδένας βρίσκεται μόνο στα αρσενικά, πολλά θηλυκά έχουν σκοτωθεί άσκοπα στο κυνήγι της ουσίας.
Ήδη από το 1973, η κατάσταση του ελαφιού είχε αναγνωριστεί ως κρίσιμη από το συνέδριο για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών της Άγριας Χλωρίδας και Πανίδας (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Flora and Fauna (CITES)). Η σύμβαση CITES έχει θέσει περιορισμούς στο κυνήγι του ελαφιού και κάποιες χώρες έχουν λάβει μέτρα ελέγχου του εμπορίου.
Ακόμη και πριν ευαισθητοποιηθεί το κοινό για την βιωσιμότητα του είδους είχε ξεκινήσει η έρευνα για τεχνητή σύνθεσή του λόγω της υψηλής τιμής και της σπανιότητας του φυσικού musk. Σε κάποια αρώματα έχει αντικατασταθεί από συνθετική ουσία. Ωστόσο μόνο η πιστοποίηση από έναν αξιόπιστο οργανισμό μπορεί να εξασφαλίσει ότι ένα άρωμα δεν περιέχει ζωϊκά συστατικά.
Το άρωμα Anahita της Dolma περιέχει συνθετικό musk και είναι πιστοποιημένο από τη Vegan Society.
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι κατασκευαστές αρωμάτων ισχυρίζονται ότι τα αρώματα τους δεν περιέχουν ζωϊκά συστατικά εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη ζήτηση για ζωϊκό musk. Πολλοί θεωρούν ότι η πολύπλοκη ταυτότητα της οσμής και το αποτέλεσμα της φυσικής ουσίας δεν μπορεί να αναπαραχθεί σε εργαστήριο. Για τον λόγο αυτό έχουν γίνει προσπάθειες στην Κίνα για την εκτροφή του απειλούμενου αλπικού ελαφιού Moschus sifanicus σε φάρμες. Το 2011 δημοσιεύθηκε μία μελέτη* σύμφωνα με την οποία είναι εφικτή η παραγωγή φυσικού musk μέσω βιόσιμης εκτροφής του ελαφιού. Όμως στην ίδια μελέτη γίνεται αναφορά για στερεοτυπική συμπεριφορά που παρατηρείται στα ζώα που βρίσκονται σε συνθήκες εγκλεισμού.
Ο μόνος τρόπος να ελευθερωθούν τα ελάφια είναι να σταματήσει η ζήτηση για αυτή τη ζωϊκή ουσία. Το musk ΔΕΝ είναι συστατικό, είναι ένα υπέροχο άγριο ζώο που δικαιούται να ζήσει ελεύθερο στο φυσικό του περιβάλλον.
* Relationships between musk extraction, social rank and tail-rubbing in male Alpine musk deer, Moschus sifanicus, Biologia 66/5: 928—932, 2011
